ΤΟ ΦΑΡΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ταυτίστηκαν με την εξέλιξη των πολιτισμών, της τεχνολογίας και της λιτής αρχιτεκτονικής, με τις δύσβατες και απόκρημνες ακτές ενός τόπου, την απόλυτη ανθρώπινη μοναξιά, τη νοσταλγία και το ρομαντισμό, τη λογοτεχνία, τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες. Οι φάροι διεκδικούν εδώ και μια δεκαετία ένα ξεχωριστό κομμάτι στην παγκόσμια ναυτική ιστορία αλλά και στη διεθνή πολιτιστική κληρονομιά.
Το Eλληνικό Φαρικό δίκτυο αριθμεί σήμερα 120 πέτρινους φάρους, μέσης ηλικίας περίπου 2 αιώνων. Μόνον οι 20 βρίσκονται σε καλή κατάσταση ενώ μέτρια χαρακτηρίζεται η κατάσταση άλλων 30. Στους υπόλοιπους τα σημάδια φθοράς είναι ορατά και δια γυμνού οφθαλμού

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΦΑΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
Οι πρώτοι φάροι σε όλον τον κόσμο έκαναν την εμφάνισή τους περίπου 2000 χρόνια πριν...Ήταν ο Κολοσσός της Ρόδου, στην Ελλάδα και ο Φάρος της Αλεξάνδρειας, στην Αίγυπτο.
Το Ελληνικό ΄Έθνος κάτω από τον Τουρκικό ζυγό, δεν μπορούσε βέβαια να ενδιαφερθεί για το φωτισμό των ακτών του και επομένως σ΄αυτό το διάστημα επικρατούσε σκοτάδι σ΄όλα τα πολυδαίδαλα παράλια της Πελοποννήσου και του Αιγαίου. Ο πρώτος φανός του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους άναψε το 1829 στο στόμιο του λιμανιού της Αίγινας, όταν ο Καποδίστριας ανακήρυξε την Αίγινα σαν Πρωτεύουσα της Ελληνικής Πολιτείας.

Στο φαρικό δίκτυο ανήκουν 120 πέτρινοι παραδοσιακοί φάροι η κατασκευή των οποίων χρονολογείται μετά την επανάσταση του 1821.
Οι εν λόγω φάροι ήταν κατασκευασμένοι κατά τέτοιο τρόπο ώστε, πέραν της φωτιστικής πηγής, διέθεταν και ανάλογες ενδιαιτήσεις για την διαμονή Φαροφύλακα (οικία) καθώς και αποθηκευτικούς χώρους, αφού λειτουργούσαν με πετρέλαιο. Διέθεταν από ένα (1) μέχρι έξι (6) φαροφύλακες, οι οποίοι κάθε βράδυ άναβαν το φωτιστικό μηχάνημα και το παρακολουθούσαν ώστε να λειτουργεί κανονικά μέχρι την ανατολή του ηλίου.

Τον Οκτώβρη του 1940 το Φαρικό Δίκτυο περιλάμβανε 388 πυρσούς από τους οποίους 206 ήταν Επιτηρούμενοι.
Οι μεγαλύτερες καταστροφές προκλήθηκαν κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα κατά την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα.
Έτσι από τους 206 υπάρχοντες πέτρινους φάρους μετά το τέλος του πολέμου απέμειναν σε λειτουργία μόνον οι 19.
Από το 1945 άρχισε μία προσπάθεια αποκαταστάσεως του Φαρικού Δικτύου, με αποτέλεσμα το τέλος του 1955 να αριθμεί 500 πυρσούς από τους οποίους 82 επιτηρούμενοι.

Από τότε το Φαρικό Δίκτυο αναπτύχθηκε ικανοποιητικά ώστε σήμερα να αποτελείται από 1399 πυρσούς από τους οποίους 57 επιτηρούμενοι και 141 Φωτοσημαντήρες.
Η συντήρησή τους εκτελείται περιοδικά από τα δύο (2) Φαρόπλοια του Π.Ν. ΚΑΡΑΒΟΓΙΑΝΝΟΣ και ΛΥΚΟΥΔΗΣ.

Ακολούθως, και στα πλαίσια εκσυγχρονισμού του φαρικού δικτύου και περιστολής δαπανών πολλοί φάροι μετετράπησαν από πλευράς πηγής ενέργειας να λειτουργούν με ασετιλίνη αυτόματα (δεν ήταν επανδρωμένοι πλέον), με αποτέλεσμα σταδιακά τα κτίρια των φάρων , λόγω της απουσίας του ανθρώπινου παράγοντα να φθείρονται και να καταστρέφονται. Έτσι, το 1980, το φαρικό δίκτυο διέθετε μόνο 69 πέτρινους φάρους επιτηρούμενους από 320 συνολικά φαροφύλακες.

Σήμερα, λόγω της μη προσλήψεως φαροφυλάκων, ως και την αυτοματοποίηση των φάρων, υπηρετούν στο Π.Ν. μόνο 75 φαροφύλακες.

Συνέπεια αυτών είναι σήμερα από τους 120 πέτρινους φάρους η κατάσταση του 50% περίπου να χαρακτηρίζεται από μέτρια έως κακή.

Η Υπηρεσία Φάρων, διαβλέποντας το πρόβλημα αυτό, έκανε προσπάθειες για την εξεύρεση πόρων ώστε να συντηρηθούν οι φάροι αυτοί, που αποτελούν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και ναυτικής παράδοσης


ΣΥΣΤΗΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΦΑΡΩΝ
ΦΑΡΟΙ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
• Λειτούργησαν από το 1830. • Ήταν όλοι επιτηρούμενοι και έδιναν σταθερό και αναλαμπών φως • Για την αναλαμπή χρησιμοποιούνταν κατάλληλη μηχανή ωρολογιακού τύπου που κουρδίζονταν από τον φαροφύλακα • Ήταν τοποθετημένοι κυρίως σε λιμάνια και έδιναν φωτοβολία σε αποστάσεις 15-25 νμ. • Έχουν όλοι καταργηθεί
ΦΑΡΟΙ ΑΣΕΤΥΛΙΝΗΣ
• Λειτουργούν από το 1915. • Είναι αυτόματοι αναλάμποντες και οι πλέον αξιόπιστοι. • Έχουν καταργηθεί λόγω υψηλού κόστους συντήρησης και λειτουργίας • Ο εφοδιασμός των φάρων με αέριο γίνεται κάθε χρόνο
ΦΑΡΟΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΙ
• Λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα του δικτύου ΔΕΗ AC το οποίο τροφοδοτεί ηλεκτρικό λαμπτήρας ( AC ή DC με φορτιστή και συσσωρευτές) • Αξιόπιστοι φάροι με μεγάλη φωτοβολία και πολύ χαμηλό κόστος συντήρησης λειτουργίας
ΦΑΡΟΙ ΗΛΙΑΚΟΙ
• Φάροι νέας τεχνολογίας η οποία άρχισε να εφαρμόζεται από το 1980 • Οι ηλιακοί αντικαθιστούν τους φάρους ασετυλίνης, οι οποίοι και διεθνώς καταργούνται • Η ηλιακή ακτινοβολία συλλέγεται από τα ηλιακά κάτοπτρα και αποθηκεύεται στους συσσωρευτές • Η χωρητικότητα των συσσωρευτών υπολογίζεται έτσι ώστε ο φάρος να λειτουργεί χωρίς πρόβλημα για 15 μέρες, διάστημα κατά το οποίο θα επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες

Διεθνής συνεργασία
Η ιδέα που κατακτά έδαφος στις περισσότερες χώρες είναι να μετατραπούν οι φάροι σε μουσεία. Ως εναλλακτική λύση εξετάστηκε από την Διεύθυνση Μελετών της Υπηρεσίας Φάρων η αυτοχρηματοδότηση των έργων συντήρησης και επισκευής από τα φαρικά τέλη που προβλέπονται από τον νόμο. Τα ετήσια έσοδα από το τέλος αυτό ανέρχονται σε περίπου 3 εκατομμύρια ΕΥΡΟ και αποδίδονται στο Υπουργείο Οικονομικών. Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας εξετάζει το ζήτημα τόσο της αναπροσαρμογής των τελών όσο και της απόδοσης τους στην Υπηρεσία Φάρων προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του Eλληνικού φαρικού δικτύου.
Παράλληλα με το πιλοτικό πρόγραμμα για την ανασυγκρότηση του δικτύου η Υπηρεσία Φάρων προχώρησε στην εκπόνηση ενός φιλόδοξου σχεδίου με στόχο την προσέγγιση του δικτύου από τον κόσμο. Το 2000 για πρώτη φορά πέρασαν μέρος των διακοπών τους σε φάρους περίπου 50 στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού. Οι παρατηρήσεις τους κατεγράφησαν προκειμένου να προσαρμοστεί αυτό το σχέδιο στα μέτρα των πολιτών που επιθυμούν να επισκεφθούν και να μείνουν για κάποιο χρονικό διάστημα στις οικίες των φαροφυλάκων. Επίσης από πέρυσι μέχρι σήμερα οργανώθηκαν 3 εκδρομές προσκόπων και κρίνοντας τα αποτελέσματα ως ιδιαίτερα θετικά του χρόνου αυτή η δραστηριότητα θα αποκτήσει συστηματικότερο χαρακτήρα.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ


Οι Ελληνικοί Φάροι ταυτίστηκαν με την απόλυτη ανθρώπινη μοναξιά, τη νοσταλγία και το ρομαντισμό, τη λογοτεχνία, τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες αποτελούν στοιχείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και της ναυτικής μας παράδοσης και ως τέτοιο πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα .
.

ΟΙ ΦΑΡΟΙ ΣΤΟ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

42dimpeir@sch.gr

ΘΕΜΑ: « Έκθεση με θέμα « Οι Φάροι στο χθες και το σήμερα»

«Το 42ο Δημοτικό Σχολείο Πειραιά σας ενημερώνει ότι από τις 16 έως τις 27 Φεβρουαρίου θα λειτουργεί, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Σχολείου, έκθεση με θέμα « οι Φάροι στο χθες και στο σήμερα».
Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα του Πολεμικού Ναυτικού με τη συνεργασία του Συλλόγου Διδασκόντων και του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου μας.
Στόχος μας είναι οι μαθητές να γνωρίσουν την πολιτιστική μας κληρονομιά, να προσεγγίσουν και να αντιληφθούν την ιστορική και τεχνολογική εξέλιξη των φάρων από το 18ο αιώνα μέχρι και σήμερα. Στην έκθεση θα βρίσκονται μουσειακά εκθέματα μεγάλης ιστορικής και πολιτισμικής αξίας καθώς και σχετικό οπτικοακουστικό υλικό.
Στο χώρο της έκθεσης θα βρίσκεται υπεύθυνος εκπρόσωπος της υπηρεσίας φάρων που θα ξεναγεί και θα ενημερώνει τους μαθητές-επισκέπτες. Το πρόγραμμα της ξενάγησης θα διαρκεί 45 λεπτά.
Οι μαθητές της περιφέρειας Πειραιά θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν την έκθεση κατά ομάδες ή κατά τάξη τις ώρες λειτουργίας του Σχολείου, 8:15 π.μ. έως 13:15 μ.μ. . Τις απογευματινές ώρες η έκθεση θα λειτουργεί με ευθύνη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων .
Η είσοδος θα είναι δωρεάν.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με το Διευθυντή του Σχολείου κο Κοτσινονό Σπύρο στα τηλέφωνα 210 4175690-6977171452.»


Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ


ΚΟΤΣΙΝΟΝΟΣ ΣΠΥΡΟΣ

ΦΑΡΟΣ