42ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ: Οκτωβρίου 2008

Η ΤΡΙΠΛΗ ΚΑΤΟΧΗ

Την Κυριακή, στις 27 Απριλίου του 1941, οι εμπροσθοφυλακές των χιτλερικών δυνάμεων μέσω της λεωφόρου Κηφισίας έμπαιναν στους Αμπελόκηπους. Τα δυο θωρακισμένα οχήματα που προηγούνταν ήταν οπλισμένα με τέσσερα πυροβόλα το καθένα τους. Ακολουθούσαν οι περίφημες ομάδες των μοτοσικλετιστών που προκαλούσαν μεγάλη εντύπωση . Την ίδια ώρα άλλα μηχανοκίνητα τμήματα έμπαιναν από την ιερά οδό. Ήταν το κύριο σώμα των δυνάμεων κατοχής. Οι ατέλειωτες φάλαγγες από τα άρματα μάχης και τα άλλα οχήματα , με τους αγέρωχους και σκονισμένους νικητές προκάλεσαν δέος στους Αθηναίους και σε όλους τους Έλληνες.
Η είσοδος του γερμανικού στρατού στην Αθήνα, σήμαινε και τυπικά πλέον, την ολοκληρωτική κατοχή της Ελλάδας . Από ουσιαστική άποψη μόνο η Κρήτη έμενε εκτός κατοχής. Στις 3 του Μάη έγινε η επίσημη παρέλαση-επίδειξη της στρατιωτικής δύναμης κατοχής μπροστά στον στρατάρχη Λίστ. Μέσα στον ίδιο μήνα τέλείωσε και η μάχη της Κρήτης.
Η Ελλάδα ήταν ο τελευταίος σταθμός της ευρωπαϊκής εκστρατείας του Χίτλερ. Η τύχη της θα κρινόταν μέσα στη νέα τάξη με το γενικό διακανονισμό μιας νέας Ευρώπης που υπολόγιζε να κάνει μετά από την τελική νίκη της Γερμανίας. Οι επόμενες επιχειρήσεις ήταν εκείνες της Αφρικής και η Ελλάδα θα χρησίμευε σαν βάση. Με την κατάληψη της Ελλάδας είχε χαθεί και η τελευταία πολεμική βάση των Άγγλων στην Ευρώπη. Το τεράστιο φυσικό αεροδρόμιο της Κρήτης στα χέρια του Γερμανικού στρατού μπορούσε πλέον να αποτελέσει το ιδανικό του ορμητήριο.
Τώρα όμως ήταν και η στιγμή που θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν και οι εδαφικές βλέψεις των συμμάχων τους, Ιταλών και Βουλγάρων. Όταν αποφάσισε ο Χίτλερ την επιχείρηση για την κατάληψη της Ελλάδας είχε προκαθορίσει πως θα έπρεπε να τελειώσει κεραυνοβόλα ( περίπου μέσα σε 10-15 ημέρες) . Έτσι θα μπορούσαν να ελευθερωθούν εκλεχτές δυνάμεις της Βέρμαχτ και να χρησιμοποιηθούν αμέσως για την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση. Για το σκοπό αυτό είχε προαποφασιστεί η κατανομή της Ελλάδας σε ζώνες κατοχής , που θα δινόταν σε στρατιωτικά τμήματα της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Η κατανομή αυτή έπρεπε να γίνει αμέσως μετά τη συντριβή του ελληνικού στρατού, έτσι που στην καθορισμένη μέρα , στις 15 του Μάη, η στρατιά του Λίστ να βρίσκεται στο Ανατολικό μέτωπο.
Η αναπάντεχη αντίσταση στην Κρήτη χάλασε τους υπολογισμούς του Χίτλερ .Από τη μια τον ανάγκασε να αναβάλει για λίγο την εισβολή του στη Ρωσία και από την άλλη δόθηκε πολύτιμος χρόνος για προετοιμασία της Ρωσίας σε σχέση με τον επικείμενο χειμώνα. Η απόφαση για την Ελλάδα και την τύχη της ήταν παρμένη. Έτσι πριν ακόμα αναγγελθεί η συμφωνία του διαμελισμού της , ιταλικά στρατεύματα άρχισαν να μπαίνουν στην Ήπειρο και , ακολουθώντας τα γερμανικά, προωθούνταν προς τη Θεσσαλία. Μικρές ομάδες Ιταλών αξιωματικών εμφανίζονταν τον ίδιο καιρό και σε άλλες περιοχές ακόμη και στην Αθήνα. Ταυτόχρονα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, πίσω από τους Γερμανούς , έμπαιναν μεραρχίες του βουλγαρικού στρατού.
Με βάση τη συμφωνία που είχε γίνει , η Γερμανία κρατούσε την ανώτατη διοίκηση πάνω σε όλες τις δυνάμεις του άξονα που θα βρίσκονταν στις κατεχόμενες χώρες της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας , καθώς και την Ρουμανία και τη Βουλγαρία.. Έδρα της ανώτατης γερμανικής διοίκησης της νοτιοανατολικής Ευρώπης ορίστηκε το Βελιγράδι. Η Ελλάδα χωριζόταν σε τρείς γερμανικές στρατιωτικές διοικήσεις: Της βόρειας Ελλάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη , της νότιας Ελλάδας με έδρα την Αθήνα και της Κρήτης. Οι Γερμανοί κράτησαν με δικές τους δυνάμεις μια στενή λωρίδα στα ελληνοτουρκικά σύνορα και για λόγους γενικής ασφάλειας , μα και για να μην υπάρξουν προστριβές ή και συγκρούσεις ανάμεσα στους Βουλγάρους και στους Τούρκους . Κράτησαν επίσης την πόλη της Θεσσαλονίκης , την κεντρική Μακεδονία ως τον Όλυμπο, τα νησιά Λήμνο , Λέσβο και Χίο, την ακτή του Σαρωνικού και ολόκληρη την Κρήτη , εκτός από ένα μικρό της τμήμα στην ανατολική πλευρά του νησιού , που δόθηκε συμβολικά στους Ιταλούς.
Στους Ιταλούς δινόταν όλος σχεδόν ο κορμός της Ελλάδας. Η ιταλική κατοχή από τη δυτική Μακεδονία , επεκτεινόταν στη Θεσσαλία , περιλάμβανε την Ήπειρο και από εκεί και κάτω τη Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια , την Αττική και τη Βοιωτία, μαζί με τις πόλεις Αθήνα και Πειραιά. Ακόμη η ιταλική κατοχή έπαιρνε την Πελοπόννησο, τις Σποράδες και τις Κυκλάδες. Έτσι λίγο αργότερα από τα προαποφασισμένα , στις 25 Ιουνίου , η Ιταλική σημαία υψώθηκε στην Ακρόπολη. Τα Ιόνια νησιά προσαρτήθηκαν αμέσως στην Ιταλία , όχι σαν ζώνη κατοχής αλλά σαν τμήμα της ιταλικής επικράτειας.
Η βουλγαρική κατοχή περιελάμβανε την ανατολική Μακεδονία και τη δυτική Θράκη, εκτός από τη μικρή λωρίδα που κράτησαν οι Γερμανοί στα ελληνοτουρκικά σύνορα, καθώς και τα νησιά Θάσο και Σαμοθράκη[1].

Κοτσινονός σπύρος

[1] ΘΑΝΑΣΗ ΧΑΤΖΗ «H Νικηφόρα Επανάσταση που χάθηκε» .Εκδόσεις ΔΩΡΙΚΌΣ.