ΑΚΥΡΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ

Προς τους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών του 42ου Δημ.Σχολ.Πειραιά.

Η προγραμματισμένη εκπαιδευτική επίσκεψη των Δ΄και Ε΄τάξεων στην Ακρόπολη για σήμερα ( 28-2-2008) ακυρώθηκε εξ' αιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών.

Ο Σύλλογος διδασκόντων του Σχολείου μας θ' αποφασίσει την νέα ημερομηνία που θα πραγματοποιηθεί η συγκεκριμένη επίσκεψη.

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ-ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ

Ο εορτασμός για την Εθνική Επέτειο της 25ης Μαρτίου θα γίνει στην αίθουσα εκδηλώσεων του Σχολείου μας τη Δευτέρα στις 24 Μαρτίου 2008και ώρα 8:15 π.μ.
Την παρουσίαση της γιορτής έχει αναλάβει η ΣΤ΄τάξη με υπεύθυνη Δασκάλα την Πρεντουλή Διονυσία.
Η παρουσία όλων των μαθητών του Σχολείου είναι υποχρεωτική .

Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ

ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΥ

Ύστερα από πλοήγηση στο διαδίκτυο πρός αναζήτηση αναφορών στο όνομα "Καρακίτσος" βρεθήκαμε στην ευχάριστη έκπληξη της αναφοράς του ονόματος του προγόνου μας Γιάννη Καρακίτσου, ήρωα του 1821 στην ιστοσελίδα του 42ου δημοτικού σχολείου Πειραιά. Επικοινωνήσαμε με το διευθυντή κ. Σπύρο Κοτσινονό για να τον συγχαρούμε για την πρωτοβουλία του αυτή, να δώσουμε το στίγμα μας και να δώσουμε μια επιπλέον πληροφορία. Τα λόγια του πατέρα Παναγιώτη Καρακίτσου πρός τον έφηβο γιο του Γιάννη έχουν μεταφερθεί αυτούσια από γενιά σε γενιά στην οικογένειά μας και είναι χαρά μας να γίνουν ευρύτερα γνωστά. Μεταφέρω τα λόγια όπως τα έχω ακούσει από τον πατέρα μου Κωνσταντίνο Καρακίτσο:Την ώρα που ο Γιάννης έβλεπε να σκοτώνουν τον πατέρα του Παναγιώτη τον άκουσε να λέει: ¨Λίγο νεράκι Γιάννη μου εκάηκε η καρδιά μου, άναψε το στήθος μου και όλα τα σωθικά μου¨. Ο Γιάννης σαν αετός πετάχτηκε στο ρέμα και με το φέσι του νερό του φέρνει πονεμένα και τότε του ορκίζεται ¨Πατέρα η επανάσταση αρχίζει από μένα...¨Ευχαριστούμε και πάλι ως οικογένεια το 42ο δημοτικό σχολείο Πειραιά.Με τιμή Χριστίνα Κ. Καρακίτσου

ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ

ΑΠΟΚΡΙΕΣ
Οι Απόκριες είναι στην Ελλάδα, όπως και σε όλο τον κόσμο, περίοδος ευθυμίας και διασκέδασης.
Πριν μπει η Μεγάλη Σαρακοστή, όπου οι χριστιανοί θα νηστεύσουν και θα πενθήσουν για εφτά ολόκληρες εβδομάδες, όλοι αισθάνονται την ανάγκη να διασκεδάσουν, να κάνουν κάθε είδους τρέλα.
Οι Απόκριες, το Τριώδιο, ξεκινούσαν με τύμπανα, ταμπούρλα, τσαμπούνες και πυροβολισμούς από δημόσιο τελάλη που γύριζε στις γειτονιές.
Οι Απόκριες διαρκούν 3 εβδομάδες.
Η πρώτη εβδομάδα λέγεται Προφωνή γιατί τα παλιά χρόνια κάποιος προφωνούσε, δηλαδή διαλαλούσε πως έρχονται οι Απόκριες. Αποκριά θα πει φαγοπότι και πρώτη φροντίδα πρέπει να είναι η προμήθεια του σφαχτού που θα φάνε και θα γλεντήσουν. Παλιά κάθε οικογένεια έπρεπε να σφάξει ένα ζώο, κυρίως γουρούνι. Ακόμα και ο πιο φτωχός έπρεπε να βρει χρήματα ακόμη και να πουλήσει το σακάκι του για να φάει κρέας, δηλαδή να κάνει Αποκριά.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή επειδή τρώμε κάθε μέρα κρέας ακόμη και την Τετάρτη και Παρασκευή.
Η Τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή γιατί το κύριο συστατικό του φαγητού είναι το τυρί. Επίσης λέγεται και μακαρονού γιατί τρώμε πολύ τα μακαρόνια.Η προτίμηση αυτή στα ζυμαρικά δε φαίνεται άσχετη με τη δοξασία ότι την αποκριατική περίοδο οι ψυχές βγαίνουν στον Επάνω Κόσμο. Όπως παρατηρεί ο Φ. Κουκουλές, αρχικά η λέξη μακαρόνια σήμαινε τροπάρια μακαριστικά, αναπαύσιμους μακαρισμούς σε περίδειπνα που πρόσφεραν ζυμαρικά χειροποίητα. Οι απλοί όμως άνθρωποι δεν άργησαν να συσχετίσουν τα ζυμαρικά με τους μακαρισμούς και τις ψυχές κι έμεινε η ονομασία μακαρόνια.
Η αρχή του Τριώδιου γίνεται αισθητή κυρίως από την Τσικνοπέμπτη, την Πέμπτη της Κρεατινής. Είναι η μέρα που ο καθένας ακόμη και ο πιο φτωχός θα τσικνώσει την γωνιά του, δηλαδή θα ψήσει κρέας στη φωτιά και η τσίκνα του ψητού θα μοσχοβολήσει στη γειτονιά.Την Τσικνοπέμπτη οι άνθρωποι τρώνε , πίνουν, τραγουδούν,ντύνονται μασκαράδες και χορεύουν όλοι μαζί όπως λέει και ένα χαρακτηριστικό τραγούδι της Κιμώλου: Τούτες οι μέρες το’ χουνε,
τούτες οι εβδομάδες,
οπού ‘χει φίλους κράζει τους,
οπού’ χει εχθρούς καλεί τους,
οπού’χει και στην ξενιτιά
στέλνει και φέρνουν τούς του.
Τους μασκαράδες τους ονομάζουν με διαφορετικά ονόματα σε διάφορα μέρη της Ελλάδας: κουδουνάτοι, Γιανίτσαροι, κουκούγεροι, καμουζέλες,μπούλες, καρνάβαλοι.
Κουδουνάτοι
Συγκεντρώνονται στο δρόμο ή στην αυλή ενός σπιτιού. Εκεί οι γεροντότεροι φορούν στους νεότερους κουδούνια που συχνά ζυγίζουν πάνω από είκοσι κιλά. Φροντίζουν ώστε να είναι σταθερά τοποθετημένα και να παράγουν το επιθυμητό ηχητικό αποτέλεσμα. Οι Κουδουνάτοι έχουν στο κεφάλι τους κομμένες νεροκολοκύθες, διακοσμημένες με φτερά κοκόρου ή γαλοπούλας. Στο λαιμό δένουν λουριά στα οποία έχουν περάσει χάντρες και μικρά κοχύλια. Στα χέρια κρατούν ένα ξύλο, την κουτσκούδα, το οποίο θεωρείται σύμβολο γονιμότητας. Στη συνέχεια, κατευθύνονται προς το φούρνο της γειτονιάς, όπου βάφει ο ένας τον άλλον με μουτζούρα.
Οι «γέροι» της Σκύρου και οι Κορέλες
Φορούν δέρματα κατσικιών και φορτωμένοι κε κουδούνια 50 κιλώνεισβάλλουν χοροπηδώντας από τα σοκάκια στους κεντρικούς δρόμους της χώρας της Σκύρου και γύρωτους χορεύουν οι Κορέλες, άντρες ντυμένοι με γυναικείες ατελείς τοπικές ενδυμασίες.
Το έθιμο λένε ότι κρατάει από πολύ παλιά όταν κάποτε στη Σκύρο ζούσε ένας γέρος και μια γρια κι είχαν πολλά κατσίκια. Ένα βράδυ όμως του χειμώνα έπεσε πυκνό χιόνι και πάγωσαν όλα τα ζώα τους. Στην απελπισία τους πάνω οι βοσκοί ζώστηκαν τα κουδούνια και κατέβηκαν τις δύσβατες πλαγιές του βουνού μέχρι τη χώρα. Με το χτύπο των κουδουνιών τους έφεραν το μήνυμα της καταστροφής στους χωριανούς.
Οι Μπούλες της Νάουσας και οι Γενίτσαροι
Η Μπούλα είναι άντρας ντυμένος γυναικεία ως νύφη. Φοράει λευκό πέπλο και βάζει πάνω στο κεφάλι χρωματιστές κορδέλες και χάρτινα λουλουδια. Οι Γενίτσαροι, με φουστανέλες και μάσκες , με ένα κεφαλομάντηλο με φουντάκια, με σταυρό και φυλαχτό στο λαιμό, ένα μαντήλι στη μέση κι άλλο ένα στο χέρι.Στο στήθος και στη πλάτη έχουν κρεμασμένα πολλά νομίσματα που κουδουνίζουν καθώς γυρίζουν στους δρόμους και χορεύουν με ιδιαίτερο τρόπο.
Το έθιμο κρατά από την Τουρκοκρατία και τους αγώνες των Ναουσαίων να ελευθερώσουν την πόλη τους, γι’ αυτό συναντάμε και πολεμικούς χορούς τις μέρες αυτές που δένουν με το έθιμο.
Τα μουσικά όργανα της Αποκριάς
Εκτός από τα παραδοσιακά όργανα που όλοι γνωρίζουμε, τις μέρες αυτές χρησιμοποιούν ως μουσικά όργανα και μαγειρικά σκεύη, όπως κουτάλες , ταψιά, κατσαρόλες, τα οποία είναι ιδιόφωνα όργανα γιατί ο ήχος τους παράγεται από τα ίδια χωρίς χορδές ή τρυπούλες για να φυσήξουμε.
Στην Κω τα κορίτσια φορώντας δαχτυλίδι στο χέρι χτυπούν ρυθμικά, το λιγκέρι, ένα μπρούτζινο ταψί, στριφογυρίζοντας το πάνω σε ένα χαμηλό τραπέζι.
Στη ρόδο με τα ακροδάκτυλα γυρίζουν ένα ταψί και το βούισμα του συνοδεύει τα τραγούδια της Αποκριάς.
Επίσης την Αποκριά συναντάμε και την Ροκάνα, ένα είδος κρόταλου φτιαγμένου από ξύλο, με ήχο ξερό και διαπεραστικό που συνοδεύει τα γλέντια των μασκαράδων.

Η πιο σπουδαία μέρα της Αποκριάς είναι η Κυριακή της Τυρινής, δηλαδή η τελευταία μέρα της Αποκριάς.Όλη η μέρα περνά με μασκαράδες που πηγαινοέρχονται στα σπίτια γλεντούν και τραγουδούν. Η μέρα αυτή λέγεται και Τρανή Αποκριά. «Τσι Μεγάλες Αποκρές κουζουλαίνονται και οι γρες» έλεγαν οι κρητικοί.
Παλιά όταν άρχιζε να νυχτώνει αυτή την ημέρα άναβαν φωτιές στις πλατείες των χωριών και οι άνθρωποι φωτίζονταν από τη φωτιά, χόρευαν και τραγουδούσαν. Το έθιμο με τις φωτιές υπάρχει σε πολλά μέρη της Ελλάδας, γνωστό με τις ονομασίες: φανοί, κλαδαριές, μπουμπούνες, καψαλιές.Οι πιο φημισμένες φωτιές είναι οι φανοί της Κοζάνης. Το έθιμο αυτό στηρίζεται στην αρχέγονη πίστη ότι η φωτιά κρύβει μέσα της τη δύναμη που μεταδίδεται σε όποιον έρθει μαζί της με κάποια ιεροτελεστική σχέση.
Τις φωτιές ακόμα και σήμερα τις ανάβουν με ξερά φρύγανα ή κλαδιά δέντρων ή με κοφίνια αλειμμένα με πίσσα. Σε κάποια μέρη όταν η φωτιά μικραίνει, μεγάλοι κα μικροί πηδούν από πάνω λέγοντας: «Ψυλλ’ κόρζες στον καλόγερο». Τα λόγια αυτά δείχνουν πως οι άνθρωποι θέλουν να απαλλαγούν από τα ενοχλητικά έντομα μα και να ξορκίσουν τις επιδημίες που πλήττουν τους ανθρώπους και τα ζώα την Άνοιξη.
Την Κυριακή της Τυρινής τρώγανε μακαρόνια, αυγά, τυρόπιτες, γαλατόπιτες και σούπα με χορταρικά και τυρί.. Χόρευαν με αστεία τραγούδια όπως «Πώς το τρίβουν το πιπέρι» και παίζουν αστεία παιχνίδια, όπως ο μάγος, το δαχτυλίδι, ο λέλεκας, η σκλάβα, το μουντζούρωμα.
Πριν αρχίσει το φαγοπότι οι συγγενείς ζητούσαν συγχώρεση από τους πιο ηλικιωμένους κι αλληλοσυγχωρούνταν ώστε να αρχίσουν τη Σαρακοστή με καθαρή καρδιά και ήσυχη συνείδηση. Κατόπιν οι γεροντότεροι σήκωναν κάποια από τα αγαθά του τραπεζιού ψηλά και έλεγαν ευχές π.χ. «άξια η τάβλα μας, άξια και τιμημένη.» Το τραπέζι έπρεπε να μείνει στρωμένο και να ξεστρωθεί την επομένη για να πάει το στοιχειό του σπιτιού να φάει, όπως έλεγαν και στη Μήλο.
Το ίδιο βράδυ συνήθιζαν να κάνουν μαντείες για να δουν ποιοι θα είναι οι τυχεροί της σαρακοστής κι όλου του έτους. Οι κοπέλες που δεν ήταν παντρεμένες έπαιρναν ψίχουλα ή ένα μακαρόνι από το γιορτινό τραπέζι και το έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποιον θα παντρευτούν. Αντίστοιχα τα ανύπαντρα αγόρια βγαίναν έξω από το σπίτι και ξεφλούδιζαν ένα βραστό αυγό κοιτάζοντας τα αστέρια. Αν έβλεπαν κάποιο άστρο να κινείται την ώρα που το καθάριζαν τότε αυτόήταν σημάδι πως θα παντρευτούν.
Η βραδιά έκλεινε με ένα έθιμο πανελλαδικά γνωστό, «τον χάσκα», «χασκάρη», «χάψαρο» ή «χάψαλο». Αυτό ηταν ένα παιχνίδι με ένα αυγό βραστο και καθαρισμίνο που το έδεναν με μια κλωστή από το ταβάνι και το στριφογύριζαν.Όποιος το έπιανε με το στόμα του, όπως αυτό γύριζε ήταν ο τυχερός. Θεωρούσαν καλό να «βουλώσουν» το στόμα τους με αυγό και να το «ξεβουλώσουν» το Πάσχα πάλι με αυγό.
Στην Κρήτη οι νοικοκύρες φύλαγαν το τυρί που περίσσευε από την Τυρινή και το έπαιρναν μαζί τους στην Ανάσταση κι όταν λεγόταν το «Χριστός Ανέστη» το μοίραζαν στους συγγενείς για να μην βγάζουν καλόγερους(κακά σπυριά).
Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα της Αποκριάς είναι το γαϊτανάκι, γνωστό και ως κορδονάκι. Το γαϊτανάκι ήταν ένας ειδικός χορός που γινόταν γύρω από ένα ψηλό κοντάρι με πολλές κορδέλες στηριγμένες στην κορυφή του. Οι μασκαράδες κρατούσαν πολύχρωμες κορδέλες και καθώς χόρευαν τις έπλεκαν στο κοντάρι. Το γαϊτανάκι στηνόταν στο κέντρο της πλατείας.
Στις πόλεις οι άνθρωποι παρακολουθούν μεγάλες παρελάσεις αποκριάτικων αρμάτων με ομάδες μεταμφιεσμένων, τα καρναβάλια. Καρναβάλι γίνεται σε πολλές πόλεις της Ελλάδος. Το μεγαλύτερο γίνεται στην Πάτρα.


Η Καθαρή Δευτέρα ονομάστηκε έτσι, επειδή οι χριστιανοί «καθαρίζονταν» σωματικά και πνευματικά.Η Καθαρά Δευτέρα παρουσιάζεται σαν προέκταση και κορύφωμα της αποκριάτικής περιόδου με βασικά στοιχεία τη σάτιρα ,την αθυροστομία και τα αλληλοπειράγματα που γίνονται για το «καλό».
Επέρασε η αποκριά με λύρες, με παιχνίδια,
και μπήκε η Σαρακοστή μ’ ελιές και με κρομμύδια.
Την Καθαρά Δευτέρα σταματάμε να τρώμε κρέας και αρχίζει η νηστεία που θα κρατήσει 40 μέρες, όσες δηλαδή και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Η λαγάνα που συνηθίζουμε να καταναλώνουμε τη μέρα αυτή, παραπέμπει στα «άζυμα» της Παλαιάς Διαθήκης. Ταυτόχρονα ξεκινά και η πνευματική κάθαρση, όλοι οι χριστιανοί παρακολουθούν τις λειτουργίες της Σαρακοστής.
Από παλιά η Καθαρή Δευτέρα, πέρασε στην συνείδηση του λαού, σαν μέρα καθαρμού. Οι βυζαντινοί, την Καθαρή
Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -Απόδοση, και τελούσαν
δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις μέρες μας. «Ίδε το έαρ το
καλόν πάλιν επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την
ευημερίαν».
Το πέταγμα του αετού, είναι ένα έθιμο μεταγενέστερο.
Η Καθαρά Δευτέρα ταυτίζεται με τα Κούλουμα που είναι ομαδική έξοδος στην εξοχή με νηστήσιμα και θαλασσινά για διασκέδαση και φαγοπότι.
Επειδή τα Κούλουμα γινόντουσαν αρχικά στην Αθήνα και μάλιστα στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, γι’ αυτό λέγεται πως ετυμολογικά η λέξη Κούλουμα προέρχεται από τη λατινική λέξη columna, που σημαίνει κολόνα.
Τα κούλουμα γιορτάζονται σε όλη την Ελλάδα με κάποιες διαφορές. Παντού όμως επικρατεί κέφι, χορός και τραγούδι. Υπάρχουν πολλά τοπικά έθιμα όπως:
Στο Γαλαξίδι μεταμφιέζονται με προβιές και κουδούνια και αλληλομουντζουρώνονται και αλευρώνονται με γέλια, κυνηγητά και πειράγματα.
Στον Τύρναβο της Θεσσαλίας φτιάχνουν το Μπουρανί, μια αλάδωτη σούπα με χορταρικά χορεύουν και τραγουδούν σκωπτικά τραγούδια.
Σε πολλά μέρη της Θράκης τα έθιμα έχουν σχέση με τη καλή καρποφορία της γης. Κάνουν εικονικό όργωμα και εικονική σπορά.
Συμβολική είναι και η σημασία του βλαχικού γάμου της Θήβας. Αναπαριστούν όλο το τελετουργικό του γάμου, τα προικιά, το ξύρισμα του γαμπρού, το ντύσιμο της νύφης και ότι άλλο γινόταν σε ένα παραδοσιακό γάμο. Κάποια στιγμή της αναπαράστασης ο γαμπρός ή ο συμπέθερος κάνουν πως πέφτουν κάτω σαν να είναι πεθαμένοι και ξαφνικά πετάγονται όρθιοι σαν να αναστήθηκαν, όπως γίνεται και με τη φύση την άνοιξη.
Αναπαράσταση γάμου γίνεται και στη Μεθώνη, «Ο γάμος του Κουτρούλη»που βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία, το γάμο του Ιωάννη Κουτρούλη, που κατάφερε μετά από πολλά χρόνια με επιμονή και υπομονή να παντρευτεί τη γυναίκα που αγαπούσε κι έγινε πραγματικό πανηγύρι που κρατάει μέχρι σήμερα στις μνήμες των κατοίκων της περιοχής.


Χαρταετός
Την Καθαρή Δευτέρα, ο ουρανός, από άκρη σε άκρη στη Ελλάδα, γεμίζει με πολύχρωμα «πουλιά», τους χαρταετούς.
Οι χαρταετοί παίρνουν διαφορετικό όνομα ανάλογα με την περιοχή της Ελλάδας. Ονομάζονται πετάκια στη Θράκη, φυσούνες στα Εφτάνησα, ψαλίδεςκαι άστρα στην κυρίως Ελλάδα, τσερκένια στη Σμύρνη, ουτσουρμάδες στην Πόλη, πουλία στον Πόντο.
Οι χαρταετοί ήταν γνωστοί και στην αρχαία Ελλάδα.
Κατά την επικρατούσα άποψη, οι χαρταετοί είναι επινόηση των Ανατολικών λαών. Τους συναντάμε στην Κίνα, την Κορέα, Την Πολυνησία, την Ιαπωνία και αλλού. Σε αυτές τις χώρες, η τέχνη του χαρταετού αναπτύχθηκε σε όλο της το μεγαλείο. Οι χαρταετοί αποκτούσαν παράξενα σχήματα ,γίνονταν μυθικοί δράκοι, πουλιά και φίδια.
Τους στόλιζαν με ευχές και επιθυμίες, και τις
έστελναν με έναν αετό, όσο πιο κοντά μπορούσαν στον θεό.
Προσάρμοζαν πάνω τους μικρές φλογέρες, οι οποίες
σφύριζαν καθώς περνούσε από μέσα τους ο αέρας, κι ο ήχος
που έβγαζαν πίστευαν ότι έδιωχνε μακριά τα κακά
πνεύματα. Άλλες φορές τα χαρτάκια που έδεναν στην ουρά τους είχαν γραμμένες τις αρρώστιες και τις συμφορές που θέλαν να διώξουν οι άνθρωποι από τη γη για αυτό όταν οι αετοί υψώνονταν έκοβαν τα σχοινιά και τους άφηναν να φύγουν.
Ακόμα και σήμερα, δυο χιλιάδες χρόνια μετά, οι Κινέζοι πιστεύουν ότι πετώντας αετούς, θα διώξουν μακριά τους την κακή τύχη, και ότι όσο πιο ψηλά φτάσει ο αετός, τόσο πιο τυχεροί θα είναι.
Στην Ευρώπη και στην Αμερική οι ερευνητές χρησιμοποιούν τους χαρταετούς σε επιστημονικά πειράματα και παρατηρήσεις , τον 18ο, 19ο και στις αρχές του20ου αιώνα. Στην Ευρώπη τους έφεραν εξερευνητές που είχαν επιστρέψει από την Ασία. Τον πρώτο καιρό επειδή ήταν πολύ δύσκολο να βρεθεί το απαιτούμενο λεπτό χαρτί για την κατασκευή του, χρησιμοποιούσαν πανί, όπως αυτό για τα πανιά των πλοίων. Μπορούμε να υποθέσουμε, ότι τα πλουσιόπαιδα της Ευρώπης, που διέθεταν χαρτί, ξεκίνησαν πρώτα την ενασχόληση τους με την κατασκευή και το πέταγμα του αετού.
Στις μέρες μας η κατασκευή του χαρταετού είναι εύκολη
υπόθεση.
Το πέταγμα του αετού την Καθαρή Δευτέρα είναι ένα όμορφο παιχνίδι, ένα γραφικό έθιμο για μικρούς και μεγάλους που πρέπει όμως να προσέχουμε πολύ που τον πετάμε.
Πρέπει να τον πετάμε μακριά από τα σύρματα της ΔΕΗ για να αποφύγουμε τον κίνδυνο ηλεκτροπληξίας, μακριά από μέρη με γκρεμό ή ψηλά στην ταράτσα .Ιδανικά μέρη είναι ανοιχτοί χώροι χωρίς πολλά δέντρα τριγύρω. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνουμε και στο σχοινί του από το οποίο μπορεί να προκληθούν τραυματισμοί στα χέρια ή ακόμα και πνιγμοί αν αυτό μπλεχτεί στο λαιμό μας


Μάθε και εσύ να παίζεις δύο από τα παιχνίδια που συνήθιζαν να παίζουν μικροί και μεγάλοι κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, όπως ακριβώς τα βρήκαμε στις σελίδες του περιοδικού, του Μουσείου Λαϊκης Τέχνης, «Το λαλουσάκι».


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Γ. Α. Μέγας –«Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρεία»
Γ.Ν. Αικατερινίδης- «Έθιμα και συμβολισμοί της Καθαροδευτέρας»
Καθημερινή-Επτά μέρες-τόμος οι 12 μήνες, χειμώνας
Το λαλουσάκι-περιοδικό του Μουσείου λαϊκής τέχνης- έτη 2001-2006
Παράθυρο στην εκπαίδευση του παιδιού- εκπαιδευτικό περιοδικό-έτη 2003-2007
www.matia.gr

Υπεύθυνη σύνταξης
Φωκά Αικατερίνη
































































Η Καθαρή Δευτέρα ονομάστηκε έτσι, επειδή οι χριστιανοί «καθαρίζονταν» σωματικά και πνευματικά.Η Καθαρά Δευτέρα παρουσιάζεται σαν προέκταση και κορύφωμα της αποκριάτικής περιόδου με βασικά στοιχεία τη σάτιρα ,την αθυροστομία και τα αλληλοπειράγματα που γίνονται για το «καλό».
Επέρασε η αποκριά με λύρες, με παιχνίδια,
και μπήκε η Σαρακοστή μ’ ελιές και με κρομμύδια.
Την Καθαρά Δευτέρα σταματάμε να τρώμε κρέας και αρχίζει η νηστεία που θα κρατήσει 40 μέρες, όσες δηλαδή και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Η λαγάνα που συνηθίζουμε να καταναλώνουμε τη μέρα αυτή, παραπέμπει στα «άζυμα» της Παλαιάς Διαθήκης. Ταυτόχρονα ξεκινά και η πνευματική κάθαρση, όλοι οι χριστιανοί παρακολουθούν τις λειτουργίες της Σαρακοστής.
Από παλιά η Καθαρή Δευτέρα, πέρασε στην συνείδηση του λαού, σαν μέρα καθαρμού. Οι βυζαντινοί, την Καθαρή
Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -Απόδοση, και τελούσαν
δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις μέρες μας. «Ίδε το έαρ το
καλόν πάλιν επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την
ευημερίαν».
Το πέταγμα του αετού, είναι ένα έθιμο μεταγενέστερο.
Η Καθαρά Δευτέρα ταυτίζεται με τα Κούλουμα που είναι ομαδική έξοδος στην εξοχή με νηστήσιμα και θαλασσινά για διασκέδαση και φαγοπότι.
Επειδή τα Κούλουμα γινόντουσαν αρχικά στην Αθήνα και μάλιστα στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, γι’ αυτό λέγεται πως ετυμολογικά η λέξη Κούλουμα προέρχεται από τη λατινική λέξη columna, που σημαίνει κολόνα.
Τα κούλουμα γιορτάζονται σε όλη την Ελλάδα με κάποιες διαφορές. Παντού όμως επικρατεί κέφι, χορός και τραγούδι. Υπάρχουν πολλά τοπικά έθιμα όπως:
Στο Γαλαξίδι μεταμφιέζονται με προβιές και κουδούνια και αλληλομουντζουρώνονται και αλευρώνονται με γέλια, κυνηγητά και πειράγματα.
Στον Τύρναβο της Θεσσαλίας φτιάχνουν το Μπουρανί, μια αλάδωτη σούπα με χορταρικά χορεύουν και τραγουδούν σκωπτικά τραγούδια.
Σε πολλά μέρη της Θράκης τα έθιμα έχουν σχέση με τη καλή καρποφορία της γης. Κάνουν εικονικό όργωμα και εικονική σπορά.
Συμβολική είναι και η σημασία του βλαχικού γάμου της Θήβας. Αναπαριστούν όλο το τελετουργικό του γάμου, τα προικιά, το ξύρισμα του γαμπρού, το ντύσιμο της νύφης και ότι άλλο γινόταν σε ένα παραδοσιακό γάμο. Κάποια στιγμή της αναπαράστασης ο γαμπρός ή ο συμπέθερος κάνουν πως πέφτουν κάτω σαν να είναι πεθαμένοι και ξαφνικά πετάγονται όρθιοι σαν να αναστήθηκαν, όπως γίνεται και με τη φύση την άνοιξη.
Αναπαράσταση γάμου γίνεται και στη Μεθώνη, «Ο γάμος του Κουτρούλη»που βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία, το γάμο του Ιωάννη Κουτρούλη, που κατάφερε μετά από πολλά χρόνια με επιμονή και υπομονή να παντρευτεί τη γυναίκα που αγαπούσε κι έγινε πραγματικό πανηγύρι που κρατάει μέχρι σήμερα στις μνήμες των κατοίκων της περιοχής.


Χαρταετός
Την Καθαρή Δευτέρα, ο ουρανός, από άκρη σε άκρη στη Ελλάδα, γεμίζει με πολύχρωμα «πουλιά», τους χαρταετούς.
Οι χαρταετοί παίρνουν διαφορετικό όνομα ανάλογα με την περιοχή της Ελλάδας. Ονομάζονται πετάκια στη Θράκη, φυσούνες στα Εφτάνησα, ψαλίδεςκαι άστρα στην κυρίως Ελλάδα, τσερκένια στη Σμύρνη, ουτσουρμάδες στην Πόλη, πουλία στον Πόντο.
Οι χαρταετοί ήταν γνωστοί και στην αρχαία Ελλάδα.
Κατά την επικρατούσα άποψη, οι χαρταετοί είναι επινόηση των Ανατολικών λαών. Τους συναντάμε στην Κίνα, την Κορέα, Την Πολυνησία, την Ιαπωνία και αλλού. Σε αυτές τις χώρες, η τέχνη του χαρταετού αναπτύχθηκε σε όλο της το μεγαλείο. Οι χαρταετοί αποκτούσαν παράξενα σχήματα ,γίνονταν μυθικοί δράκοι, πουλιά και φίδια.
Τους στόλιζαν με ευχές και επιθυμίες, και τις
έστελναν με έναν αετό, όσο πιο κοντά μπορούσαν στον θεό.
Προσάρμοζαν πάνω τους μικρές φλογέρες, οι οποίες
σφύριζαν καθώς περνούσε από μέσα τους ο αέρας, κι ο ήχος
που έβγαζαν πίστευαν ότι έδιωχνε μακριά τα κακά
πνεύματα. Άλλες φορές τα χαρτάκια που έδεναν στην ουρά τους είχαν γραμμένες τις αρρώστιες και τις συμφορές που θέλαν να διώξουν οι άνθρωποι από τη γη για αυτό όταν οι αετοί υψώνονταν έκοβαν τα σχοινιά και τους άφηναν να φύγουν.
Ακόμα και σήμερα, δυο χιλιάδες χρόνια μετά, οι Κινέζοι πιστεύουν ότι πετώντας αετούς, θα διώξουν μακριά τους την κακή τύχη, και ότι όσο πιο ψηλά φτάσει ο αετός, τόσο πιο τυχεροί θα είναι.
Στην Ευρώπη και στην Αμερική οι ερευνητές χρησιμοποιούν τους χαρταετούς σε επιστημονικά πειράματα και παρατηρήσεις , τον 18ο, 19ο και στις αρχές του20ου αιώνα. Στην Ευρώπη τους έφεραν εξερευνητές που είχαν επιστρέψει από την Ασία. Τον πρώτο καιρό επειδή ήταν πολύ δύσκολο να βρεθεί το απαιτούμενο λεπτό χαρτί για την κατασκευή του, χρησιμοποιούσαν πανί, όπως αυτό για τα πανιά των πλοίων. Μπορούμε να υποθέσουμε, ότι τα πλουσιόπαιδα της Ευρώπης, που διέθεταν χαρτί, ξεκίνησαν πρώτα την ενασχόληση τους με την κατασκευή και το πέταγμα του αετού.
Στις μέρες μας η κατασκευή του χαρταετού είναι εύκολη
υπόθεση.
Το πέταγμα του αετού την Καθαρή Δευτέρα είναι ένα όμορφο παιχνίδι, ένα γραφικό έθιμο για μικρούς και μεγάλους που πρέπει όμως να προσέχουμε πολύ που τον πετάμε.
Πρέπει να τον πετάμε μακριά από τα σύρματα της ΔΕΗ για να αποφύγουμε τον κίνδυνο ηλεκτροπληξίας, μακριά από μέρη με γκρεμό ή ψηλά στην ταράτσα .Ιδανικά μέρη είναι ανοιχτοί χώροι χωρίς πολλά δέντρα τριγύρω. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνουμε και στο σχοινί του από το οποίο μπορεί να προκληθούν τραυματισμοί στα χέρια ή ακόμα και πνιγμοί αν αυτό μπλεχτεί στο λαιμό μας


Μάθε και εσύ να παίζεις δύο από τα παιχνίδια που συνήθιζαν να παίζουν μικροί και μεγάλοι κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, όπως ακριβώς τα βρήκαμε στις σελίδες του περιοδικού, του Μουσείου Λαϊκης Τέχνης, «Το λαλουσάκι».


































ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Γ. Α. Μέγας –«Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρεία»
Γ.Ν. Αικατερινίδης- «Έθιμα και συμβολισμοί της Καθαροδευτέρας»
Καθημερινή-Επτά μέρες-τόμος οι 12 μήνες, χειμώνας
Το λαλουσάκι-περιοδικό του Μουσείου λαϊκής τέχνης- έτη 2001-2006
Παράθυρο στην εκπαίδευση του παιδιού- εκπαιδευτικό περιοδικό-έτη 2003-2007
www.matia.gr

Υπεύθυνη σύνταξης
Φωκά Αικατερίνη

ΕΤΣΙ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
(22ΜΑΡΤΙΟΥ 1821)


Για τις ανάγκες της ιστοσελίδας μας ,με τον επικείμενο εορτασμό της 25ης Μαρτίου αλλά και με αφορμή την συμπλήρωση διακοσίων ετών[1] ( 1806-2006) από το διωγμό και την εξόντωση των κλεφτών από την Πελλοπόνησο, επιλέξαμε ως θέμα έρευνας, τα γεγονότα που συνέβησαν στην Κοινότητα Σκάλα του Νομού Μεσσηνίας, λίγο πριν την έναρξη της Επανάστασης του 1821 και την κατάληψη της Καλαμάτας στις 23 Μαρτίου.. Επίσης ερευνήσαμε και για την προκήρυξη που εστάλη από την «Σκάλα»,προς τους κατοίκους της Τριφυλλίας και της Αρκαδίας, από τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον Παπαφλέσσα.
Το αποτέλεσμα της μικρής αυτής έρευνας είχε σαν αποτέλεσμα να αναδειχθεί η σημαντική προσφορά των κατοίκων αυτής της κοινότητας στον ένοπλο αγώνα κατά των Τούρκων. Ακόμα έγινε γνωστό , ότι εκτός από τον οπλαρχηγό Νικόλαο Σολιώτη που αναφέρεται στα σχολικά εγχειρίδια[2], ως ο πρώτος που άρχισε τις εχθροπραξίες έναντι των Τούρκων, και ο οπλαρχηγός Ιωάννης Καρακίτσος ,καταγόμενος από το χωριό Κατσαρού Μεσσηνίας , ήταν ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης.
Ένα άλλο θέμα που έδειξε αυτή η έρευνα είναι ο «ανασκολοπισμός[3]» ως μέσο παραδειγματικής τιμωρίας των «Κλεφτών» ,από τους Τούρκους κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα. Αυτό έχουμε σκοπό να το ερευνήσουμε περισσότερο μέσα από τη βιβλιογραφία γιατί ως γνωστόν με θάνατο «δι’ ανασκολοπισμού» [4]θανατώθηκε και ο εθνικός μας ήρωας «Αθανάσιος Διάκος» κατόπιν απόφασης του Ομέρ Βρυώνη και του Κιοσέ Μεχμέτ.
Τέλος αυτή η έρευνα μάς προβλημάτισε και μας έδωσε τα κίνητρα για να «αποδείξουμε» την αλήθεια, σχετικά με το αν η προκήρυξη των επαναστατημένων Ελλήνων εστάλη προς τους κατοίκους της «Αρκαδιάς» ή προς τους κατοίκους της «Αρκαδίας».
Έτσι μελετώντας τις πηγές και αντιπαραβάλλοντας τα στοιχεία, καταλήξαμε, στα παρακάτω συμπεράσματα, χωρίς να διεκδικούμε το αλάθητο γιατί πάντα στην ιστορική έρευνα ενυπάρχει το στοιχείο της υποκειμενικότητας.

Το χωριό «Σκάλα» του Νομού Μεσσηνίας που σήμερα ανήκει στο Δήμο Μελιγαλά υπήρξε κεφαλοχώρι και έδρα του Δήμου Οιχαλίας. Είναι γνωστό από το 1690 και ανήκε στην επαρχία Ανδρούσης. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ειδικότερα στα χρόνια της επανάστασης ανήκε στην επαρχία Εμπλακίων και εκατοικείτο από 50 οικογένειες. Οι κάτοικοι του χωριού χρησιμοποιήθηκαν από το Θ .Κολοκοτρώνη και τον Αρχιμανδρίτη Γρ. Δικαίον ή Παπαφλέσσα, για να μεταφέρουν [5]την επαναστατική προκήρυξη της επανάστασης του 1821, στο λαό της Τριφυλλίας και της Αρκαδίας.
Η προκήρυξη[6] παρατίθεται στη συνέχεια στην αρχική της μορφή χωρίς καμία παρέμβαση.
« Αδελφοί κάτοικοι της Αρκαδίας!
Η ώρα έφτασε, το στάδιο της δόξης και της ελευθερίας ηνοίχθη. τα πάντα ιδικά μας και ο θεός του παντός μεθ’ ημών έσεται. μη πτοηθήται ει το παραμικρόν. Σείς είσθε ατρόμητοι και των προγόνων μας απόγονοι. γενικώς οπλισθήτε με ανοιχτά μπαϊράκια και τρέξατε εναντίον των εχθρών της πίστεως της πατρίδος. Εντός ολίγων ημερών φθάνομεν και ημείς με 10.000 στρατεύματα . Σεις σφαλίσατε τους Αρκαδίους Τούρκους και μίαν ώραν αρχήτερα ως λέοντες να τους ξεσχίσετε και να τους στείλετε στα Τάρταρα του Άδου. μην καταδεχθήτε να σας κατηγορήση ο κόσμος και η ιστορία. αλλά να ν’ αποθανατίσετε τα ονόματά σας και να διαμείνετε αιωνίως εις την αθάνατον δόξαν και σας ευχώμεθα υγείαν και ανδρείαν συνηνωμένα με την ομόνοιαν και την πειθαρχίαν, τας δε πράξεις σας να μας γράψετε με πρώτον προς οδηγίαν και ησυχίαν μας.
Εν Σκάλα, 23 Μαρτίου 1821. Πρώτον έτος της ελευθερίας.
Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
Αρχ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ»

Το περιστατικό που θα αναφέρουμε στη συνέχεια έχει τις ρίζες του στο έτος 1806, έτος που εκδιώχθηκαν οι κλέφτες από την Πελλοπόνησο ,ανάμεσά τους και ο Θ. Κολοκοτρώνης.
H στρατιά του Κεχαγιάμπεη, σταλμένη από την « Υψηλή Πύλη», κατέφτασε στο χωριό Σκάλα με 2000 άντρες και πολλά φορτία με παλούκια βαμμένα κόκκινα (ερυθρούς σκόλοπας) . Ο Κεχαγιάμπεης στη θέση « Παλουκόραχη» ανασκολόπισε πολλούς προύχοντες της περιφέρειας και πολλούς «κλέφτες». Ανάμεσα στους νεκρούς-ανασκολοπισμένους ήταν και ο αρχικλέφτης Παναγιώτης Καρακίτσος καταγόμενος από του Κατσαρού. Το μαρτυρικό θάνατο του Παναγιώτη Καρακίτσου παρακολούθησε ο έφηβος τότε γιος του, Ιωάννης Καρακίτσος, ο οποίος ορκίστηκε μπροστά στον πατέρα του ότι θα πάρει εκδίκηση.
Η εκδίκηση του Ιωάννη Καρακίτσου ήρθε 15 χρόνια αργότερα στις 22 Μαρτίου του 1821 , μια ημέρα πριν την κατάληψη της Καλαμάτας από τον Κολοκοτρώνη , τον Παπαφλέσσα και τους άλλους οπλαρχηγούς.
Το περιστατικό συνέβη στη θέση «Γούρνα» ανάμεσα στα χωριά Σκάλα και Κατσαρού στο δρόμο προς την Τρίπολη. Εκεί ο Ιωάννης Καρακίτσος μαζί με τον φίλο του Δημήτρη Ντρούλια, παρακολουθώντας από την « Παλουκόραχη», έστησαν ενέδρα και συνέλαβαν τον Τούρκο ταχυδρόμο που κουβαλούσε μαζί του και δεύτερο άλογο, κατ’ άλλους είχε και δυο συνοδούς. Είχαν λάβει μήνυμα ότι από εκεί θα περνούσε ο Τούρκος ταχυδρόμος από την Τρίπολη, με διαταγή προς τους Τούρκους της Ανδρούσας ή (της Καλαμάτας) για τη σύλληψη ομήρων και τη σφαγή των προκρίτων.
Ο ταχυδρόμος συνελήφθη και οδηγήθηκε στον κοτζαμπάση της Σκάλας , Θεόδωρο Πουλόπουλο για ανάκριση. Εκεί λέγεται ότι ο κοτζαμπάσης Θ. Πουλόπουλος φώναξε από το μπαλκόνι του στον οπλαρχηγό Ι. Καρακίτσο. « Μη σκοτώνεις της Σουλτάνας το παιδί και μου κλείσεις το σπίτι». Ο Ι. Καρακίτσος όμως διψασμένος για εκδίκηση από το θάνατο του πατέρα του το 1806, σήκωσε το γιαταγάνι και με μια σπαθιά τού πήρε το κεφάλι. Τότε μέσα στο φέσι του Τούρκου βρέθηκε το μήνυμα του Κιαμήλ Μπέη.
Κατ’ άλλη εκδοχή ο Τούρκος ταχυδρόμος δεν σκοτώθηκε στη Σκάλα έξω από το σπίτι του Θ. Πουλόπουλου αλλά μεταφέρθηκε στην Μονή Γαρδικίου και παραδόθηκε στους αρχηγούς της Επανάστασης, Θ. Κολοκοτρώνη, Μαρίμηρον, Παπαφλέσσα, Αναγνωσταρά, Νικηταρά και άλλους οπλαρχηγούς. Εκεί, κατόπιν πίεσης φανέρωσε το μήνυμα στους επαναστατημένους και αποκεφαλίστηκε στη συνέχεια.
Τελικά δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία που και πως σκοτώθηκε ο Τούρκος ταχυδρόμος. Αυτό που πρωτεύει σήμερα και πρέπει να γίνει μέλημα όλων μας, είναι η έρευνα, η μελέτη της τοπικής μας ιστορίας και ο συσχετισμός της με τη γενική , ευρωπαϊκή και παγκόσμια.
Η παγκοσμιοποίηση και η πολυπολιτισμικότητα είναι πλέον μια πάγια κατάσταση στις οικονομικά εύρωστες χώρες , ανάμεσά τους και η Ελλάδα, και κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ζούμε σε μια κοινωνία πολιτισμικής ισοπέδωσης που όλες μας οι δραστηριότητες εξαρτώνται και κατευθύνονται από διεθνή κέντρα αποφάσεων που έχουν κυρίως οικονομική βάση.
Η γνώση της τοπικής ιστορίας, θα μας βοηθήσει ν’ ανακαλύψουμε την ιδιαίτερη πολιτιστική μας ταυτότητα και να αποκτήσουμε αντικειμενική ιστορική συνείδηση. Η γνώση του παρελθόντος θα δώσει σε μας και στις επόμενες γενιές τα εφόδια για ένα καλύτερο μέλλον.





ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΕΡΕΥΝΑ

Τα θέματα που προέκυψαν και πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω είναι πολλά.
Υπάρχει προφορική παράδοση ότι ο τόπος μαρτυρίου-παλουκώματος, δεν είναι ο συγκεκριμένος λόφος, ο επονομαζόμενος « Ανεμόμυλος» , αλλά διπλανός λόφος που ανήκει σε κάποιον με το επώνυμο Παλουκάκης.
Άλλο θέμα που μας δημιούργησε σύγχυση, είναι, αν ο ταχυδρόμος που μετέφερε το μήνυμα, πήγαινε προς την Τρίπολη, την Καλαμάτα ή την Ανδρούσα.
Το μεγαλύτερο θέμα όμως, που έρχεται σε σύγκρουση με την άποψη πολλών, είναι, αν η προκήρυξη του Κολοκοτρώνη εστάλη προς τους κατοίκους της «Αρκαδίας» ή προς τους κατοίκους της «Αρκαδιάς[7]». Αυτό δημιουργεί ερωτηματικά γιατί , αν η προκήρυξη έγραφε « Αρκαδιάς», τότε εστάλη προς τους κατοίκους της Τριφυλλίας. Αντίθετα, αν έγραφε «Αρκαδίας», τότε εστάλη προς τους κατοίκους της Αρκαδίας.
Εμείς όμως έχουμε την άποψη ότι η προκήρυξη έγραφε « Αρκαδίας», όχι μόνο γιατί έτσι το έγραψε ο Σπύρος Μελάς, αλλά και γιατί ο όρος «Αρκαδία» είναι γενικότερος όρος και περιλαμβάνει μέσα και τους κατοίκους της Αρκαδιάς-Κυπαρισσίας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι κάτοικοι της Κυπαρισσίας θεωρούνται και αυτοί Αρκάδες γιατί μετοίκησαν από τα ορεινά μέρη της Αρκαδίας στα πεδινά.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης κατά την αποστολή του στη Μεσσηνία για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ, στα απομνημονεύματά του, αναφέρει πολλές φορές τη λέξη Αρκαδιά[8] και τους κατοίκους της Αρκάδιους.
Επίσης ο Κολοκοτρώνης στα δικά του απομνημονεύματα αναφέρει τους όρους « παλαιάν Αρκαδία»[9], εννοώντας τους κατοίκους του νομού Αρκαδίας και « Αρκαδινοί της θαλάσσης» εννοώντας τους κατοίκους της Κυπαρισσίας.

Κοτσινονός Σπύρος
Δάσκαλος Ειδικής αγωγής - Κοινωνιολόγος
spkotsinonos@in. gr



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ


q Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη.

q Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη.

q Διδακτική της Ιστορίας. « Γρηγόριος Λεοντσίνης» Αθήνα 1996.

q « Μεσσηνιακά» 1968, Μίμη Φερέτου, εκ. Αριστομένης, Αθήνα 1968.

q Εφημερίδα « Σημαία» Τρίτη 24 Μαρτίου 1931.

q Εφημερίδα « Θάρρος» Τρίτη 30 Μαρτίου 1937.

q Βιβλίο για το δάσκαλο. Ιστορία της Ε΄ τάξης του Δημοτικού.

q Εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα».

q ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ «ΗΛΙΟΥ»(1930)

q ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ (1927)

q Θ. ΑΝΘΟΓΑΛΙΔΟΥ. «Κοινωνιολογικές μελέτες. Οι κλασικοί της Κοινωνιολογίας».

q ΗΛΙΑΣ ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ. « Στρατηγικές Διδασκαλίας» Εκδόσεις GUTENBERG

q «Τα ματωμένα ράσα» «ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΛΑ»

q ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος. Εκδόσεις Ηρόδοτος.

q ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ « Παιδαγωγικό ινστιτούτο» Αθήνα 2002.



















[1] «Από Σαμπάζικα εκατεβήκαμεν εις το Μοναστήρι της Βελανιδιάς, και εστείλαμεν εις την Καλαμάτα να μας στείλη ψωμί και φουσέκια, και οι Καλαματιανοί εφοβούντο να μας στείλουν, ημείς εκινήσαμεν τότε να πάγωμεν μέσα είς την Καλαμάτα διά να κτυπήσωμεν τους Τούρκους, τότε οι προεστοί μας έφερον οι ίδιοι ζαερέ και μπαρουτόβολο και στουρνάρια εις τον Άγιον Ηλία πλησίον της Βαλανιδιάς από εκεί ετραβήξαμε την ημέρα και επήγαμεν εις το Τζεφεριμίνι ( σημερινή Βαλύρα). Μια ώρα μακρυά από εκεί οπού είμαστε ημείς , εις την Σκάλα ήλθε ο Κεχαγιάμπεης με 2000 Τούρκους με τα παλούκια. Το βράδυ επήγαμε εις το Αλιτούρι….)»
« Ήκουσαν τον πόλεμο τα στρατεύματα οπού ήσαν εις την Σκάλα και ήλθαν εις βοήθειαν των ιδικών των . Ημείς οπισωγυρίσαμεν και εκλεισθήκαμεν εις το χωριό Αλιτούρι, και επολεμήσαμεν όλην την ημέραν , και το βράδυ ετραβήξαμε τα σπαθιά και επήγαμε κατά της Αρκαδιάς τα χωριά…..»
« Ο Κεχαγιάς άρχισε να παλουκώνη τους Χριστιανούς ( γιατάκηδες) , δια να δώση φόβον εις τον κόσμον…..» ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος. Εκδόσεις Ηρόδοτος.

[2] « Οπλαρχηγός από το χωριό Σόλοι των Καλαβρύτων, απ΄ όπου πήρε και το επώνυμό του. Στις 18 Μαρτίου του 1821 παρακινημένος από τον Παπαφλέσσα έστησε ενέδρα στη θέση Πόρτες κοντά στο χωριό Αγρίδι και σκότωσε τρείς Τούρκους εισπράκτορες φόρων, που έρχονταν από την Τριπολιτσά για να δημιουργήσει έτσι τετελεσμένα γεγονότα και να πραγματοποιηθεί έτσι η έναρξη της Επανάστασης».
Εγκυκλοπαίδεια « Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα».
[3] Ο ανασκολοπισμός ήταν η πιο σκληρή τιμωρία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και γι’ αυτό επιβαλλόταν σε φοβερούς εγκληματίες. Όπως περιγράφει ο Μέριον, έδεναν έναν κατάδικο μπρούμυτα σε ένα βαρύ σαμάρι και, για να διευκολύνουν την είσοδο του παλουκιού, έκαναν στον πρωκτό του καταδικασμένου μια μεγάλη τομή με ξυράφι. Έπειτα του έχωναν το τεράστιο ξύλινο παλούκι, το οποίο δεν ήταν ιδιαίτερα αιχμηρό στην άκρη, και το χτυπούσαν πολλές φορές με ένα μεγάλο ξύλινο σφυρί, μέχρι να βγει από κάποιο σημείο του σώματος ψηλά. Μερικές φορές έβγαινε από το λαιμό, σε αυτόν που είδε ο Άγγλος γιατρός βγήκε από το έκτο δεξιό πλευρό.
Έπειτα τον έλυναν από το σαμάρι και ενώ ο κατάδικος ήταν ακόμη ζωντανός, σήκωναν όρθιο τον πάσσαλο και τον κάρφωναν στο έδαφος.
Ο παλουκωμένος έμενε εκεί σαν τσίχλα που την έχουν περάσει στη σούβλα και πέθαινε αργά -αργά, ενώ ο κόσμος παρατηρούσε».
Μια σταγόνα ιστορία» « ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΑΚΗΣ» εκδόσεις «Πατάκη».
[4] «Και τότε αποφασίστηκε η ατιμωτική ποινή του παλουκώματος. Κι όπως έδωσαν το σταυρό του μαρτυρίου στον Ιησού, δώσανε και στον Διάκο να κρατεί τον πάσσαλο».
«Τα ματωμένα ράσα» «ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΛΑ» σελ. 299
[5] Τας 24 τον Μάρτη 1821 εφθάσαμε εις ένα χωριό της Μεσσηνίας, Σκάλα λεγόμενον, που είναι καμμιά πενηνταριά οικογένειες. Όσοι άνδρες ήτον, τους έστειλα πεζοδρόμους, τους έλεγα: « Σύρτε στα κάστρα, πολιορκήσετε, και σας προφθάνω με 3000» - στρατήγημα. Την αυγήν εξημέρωσε εις ταις 25, Ευαγγελισμού. Έμαθαν εις το Λεοντάρι ότι εβγήκα με τόσαις χιλιάδες Μανιάταις, παίρνουν τα ζώα των ραγιάδων και ανεχώρησαν δια την Τριπολιτσά. Κινώντας από την Σκάλα, έρηξα καμμιά χιλιάδα τουφέκια, τρεις μπαταριαίς δια να τα ακούση ο κόσμος να σηκωθή κατά παραγγελίαν. Ακούοντες οι Γαραντζαίοι τα τουφέκια, εσκότωσαν τους Κεχαγιάδες».
« ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ» σελ. 85
[6] «Τα ματωμένα ράσα» «ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΛΑ» σελ. 81
[7] Αρκαδιά, η παλαιότερη ονομασία της Κυπαρισσίας. « Μετά την καθιέρωση της θεματικής οργάνωσης στη διοίκηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και την εκκλησιαστική υπαγωγή στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, παρουσιάζεται σημαντική ακμή στην οικονομική ζωή της Πελοποννήσου, στην οποία συμμετείχε και η Κυπαρισσία, η οποία ονομαζόταν Αρκαδιά, από την εγκατάσταση σ’ αυτήν πολλών Αρκάδων».
Εγκυκλοπαίδεια « Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα».
[8] Αφού ήμουνε εις την Αρκαδιά, άκουγα τον πρόβοδον των Αράπηδων, ντρεπόμουν να καθίσω με τις γυναίκες, με τρακόσιους άντρες διαλεχτούς οπούχα. Το λέγω του διοικητή της Αρκαδιάς……»
« Στέλνω έναν τεσκερέ και μαζώνονται Αρκάδιοι περίτου από χίλιοι εξακόσοι άνθρωποι……»
« Αφού ετοίμαζα αυτά, έρχεται ο Δεσπότης της Αρκαδιάς…….»
Απομνημονεύματα « Μακρυγιάννη» σελ. 232.
[9] « οι Καλαματιανοί εκατάφεραν τον Μπέη να πάμε εις την Κορώνη δια να μην βάλουν σπαθί οι Τούρκοι εις τους Χριστιανούς. Εγώ δεν εστρέχτηκα , είπα να πάμε εις την παλαιάν Αρκαδίαν, εις το κέντρο…….»
« την ίδια ημέρα οι Αρκαδινοί (της θαλάσσης) συνάζονται ολίγοι, και ο Πρωτοσύγγελος και άλλοι παρακινούν τους Τούρκους να τραβηχθούν στα κάστρα,……»
Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη σελ. 278,279.